Üniversitenin tıp fakültesi yemekhanesinde taşeron firma bünyesinde çalışan şef garson, yemek ihalesini yeni bir taşeron firmanın almasıyla işten çıkarıldı. İş Mahkemesi'nin yolunu tutan şef garson; işine herhangi bir sebep bildirilmeksizin ve ihbar öneline uyulmaksızın son verildiğini, sözlü olarak yemek hizmeti ihalesini yeni bir şirketin aldığını ve bu şirketin kendisiyle çalışmak istemediğini söylediklerini dile getirdi.
Yeni şirketin eski şirkete ait tüm mutfak ve servis malzemelerini devir aldığını, bu durumun bu iki şirketin aslında birlikte hareket eden ve birbirinin devamı olan, aralarında organik bir bağ olan şirketler olduğunu gösterdiğini öne sürdü. Davacı işçi, bu iki şirket üzerinde asıl işveren statüsünde davalı üniversitenin olduğunu söyledi. Fazla mesai ve haftalık izin günlerinde çalışmalarının karşılığının ödenmediğini, dini ve milli bayramlarda kesintisiz olarak çalıştırılan davacının bu çalışmalarının ücretini de alamadığını, yıllık izin kullandırılmadığını ve karşılığının ödenmediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücretinin davalılardan tahsilini istedi. Davalı rektörlük ve yemek firmaları, davanın reddini istedi. Mahkeme, davanın kabulüne hükmetti. Kararı rektörlük temyiz etti.
YARGITAY'IN AÇIKLAMASI
Fazla mesai konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunduğuna dikkat çeken Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, fazla mesainin hangi şartlarda gerçekleşeceğini şöyle izah etti: "Bir işçinin günde en fazla fiilen 14 saat çalışabileceğinin kabulü gerekir. Bu durumda 24 saat çalışıp 24 saat dinlenme usulüyle yapılan çalışmalarda bir hafta 3 gün diğer hafta ise 4 gün çalışma yapılacağından, yasa hükmü gereğince, haftalık normal çalışma süresi dolmamış olsa dahi günlük 11 saati aşan çalışmalar fazla çalışma sayılmaktadır. Bu çalışma sisteminde işçi ilk bir hafta (3x3=) 9 saat takip eden hafta ise (4x3=) 12 saat fazla çalışma yapmış sayılmalıdır. Çalışma şeklinin 24 saat mesai 48 saat dinlenme şeklinde olduğu durumlarda ise, işçi birinci hafta 3 gün ikinci ve üçüncü haftalar 2 gün dördüncü hafta yine 3 gün çalışacağından, ilk hafta (3x3=) 9 saat, ikinci ve üçüncü haftalarda (2x3=) 6 saat, dördüncü hafta ise yine (3x3=) 9 saat fazla çalışmış sayılacaktır.
1475 sayılı önceki İş Yasasında günlük 11 saati aşan çalışmaların fazla çalışma sayılacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından, söz konusu Yasanın yürürlükte olduğu dönemde gerçekleşen, 24 saat çalışıp 48 saat dinlenme usulüyle yapılan çalışmalarda, haftalık 45 saatlik normal çalışma süresinden fazla çalışma yapılması mümkün olmadığından, işçinin fazla çalışma yaptığının kabulü mümkün değildir. Ancak değinilen yasa döneminde gerçekleşen 24 saat mesai 24 saat dinlenme usulüyle yapılan çalışmalarda, 4 gün çalışılan haftalarda (4x14=) 56 saat çalışma yapılacağından, sadece bu haftalarda işçinin haftalık (56-45=) 11 saat fazla çalışma yaptığının kabulü gerekir."