Prof. Dr. İzzettin Doğan: Adalet yoksa, meşruiyet de olmaz

Türkiye Cumhuriyeti hükümeti, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Sekretaryası’na, AİHM’de karara bağlanan Cumhuriyetçi Eğitim ve Kültür Merkezi Vakfı - Türkiye (no. 32093/10), İzzettin Doğan ve diğerleri - Türkiye (no. 62649/10), Hasan ve Eylem Zengin Grubu – Türkiye (no. 1448/04) davaları hakkında bir bilgi notu iletti.

Türkiye Cumhuriyeti hükümneti’nin gönderdiği bilgi notu Kovid-19 salgını nedeniyle alınan yüksek güvenlikli tedbirleri gerekçe göstererek, Bakanlar Komitesi’ne somut bir eylem planı sunmuyor.

Bilgi notunun son maddesi şöyle: Yukarıda verilen açıklamalar doğrultusunda, Bakanlar Komitesi İzzettin Doğan- Türkiye, Cumhuriyetçi Eğitim ve Kültür Merkezi Vakfı- Türkiye, Mansur Yalçın ve diğerleri-Türkiye ve Hasan ve Eylem Zengin- Türkiye davalarının kararlarının icrası konusunda alınan tedbirler konusunda düzenli olarak bilgilendirilecektir.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Sekretaryası tarafından davanın tarafı olarak bilgilendirilen Prof. Dr. İzzettin Doğan Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin gönderdiği bilgi notu hakkında şunları söyledi:

“Gerek Osmanlı’nın son 200 yılında ve gerekse Cumhuriyet’in ilk dönemlerinden bugüne kadar Alevi yurttaşların eşit muamaleye tabi olmamalarının doğruduğu büyük sıkıntılara rağmen, Alevi-İslam anlayışını benimsemiş olan yurttaşların devletlerine olan bağlılıkları ve gerektiğinde toprakları için canlarını vermekten çekinmemeleri kendi şiarları olarak yaşatılmaya devam etmiştir. Ama, bugün yaşadığımız dünyada, hem de Anayasa’nın amir hükümlerine rağmen eşit haklardan faydalanma hususu Aleviler için yerine getirilemiyorsa, bu devleti yöneten kadroların aczinden kaynaklanmakta ya da art niyetlerinden kaynaklanmaktadır, diye düşünüyorum.

AİHM KARARLARI NEDEN UYGULANMIYOR?

Türkiye’nin bağlı olduğu ve kuruluşundan bu yana üyeliğini yaptığı Avrupa Konseyi,  Alevilere karşı yürütülen ayrımcı politikalara karşı, AİHM’in 2016’da verdiği kararların neden hâlâ uygulamaya geçirilmediği yolunda sorular sormakta, bunu nedenlerini öğrenmeye çalışmaktadır.

Türkiye’nin de aralarında bulunduğu dünyaya nizam veren 47 devletin ittifak ettiği Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin gereklerini yerine getirmek üzere kurulmuş bir kurumun vermiş olduğu kararlara rağmen, Türkiye’nin bunu aldırmazlıktan gelmesine, önemsemez görünmesine ve “gerekli tedbirleri alıyoruz” diyerek yıllarca sürüncemede bırakmasına artık yurttaşlarımız da, Alevisi ile, Sünnisi ile, Şafisi-Hambelisiyle, Musevisi-Hristiyanıyla artık yeter demek istiyor.

İyiniyetli olduklarına inanmak istediğim bugünkü hükümetin Alevi-İslam anlayışını artık bir sorun olmaktan çıkartıp vatandaşlar arasında ayrımcılığın ana konularından birisini oluşturmasından bıkmış olduklarını tahmin etmek istiyorum.

İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI HAKKINDA BİLGİLENDİRİLMEDİK

Bu davanın tarafları olarak bize bugüne kadar İnsan Hakları Eylem Planı’nın içeriği ile ilgili herhangi bir bilgi iletilmemiştir. Davayı açan kurumlarımızın yönetimlerine herhangi bir bilgi verilmemiş, onlardan da herhangibir mütalaa istenmemiştir. Bu durumu sizlerin ve kamuoyunun bilgisine ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin bilgisine sunmak istiyorum. Türkiye hükümeti, Avrupa Konseyi’ne bir metin sunmuş olabilir. Ancak, bizim AİHM’in 16 Haziran 2016’da aldığı kararlar açısından bu eylem planında neler yer aldığını bilmemiz mümkün değildir.

Alevi yurttaşların anayasal bir hak olarak, uluslararası hukuktan doğan bir hak olarak, devletin Alevi yurttaşlar karşısında ayrımcı politikalar güttüğünün tespiti ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde mahkum edilmesi sonucunda Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin bu kararları bir an önce ne şekilde uygulamaya konacağının halka duyurulmasının çok önemli olduğunu düşünüyorum.

ADALET YOKSA MEŞRUİYET DE OLMAZ

Alevi yurttaşlar, yasalara saygının gereği olarak, bugüne kadar herhangi bir taşkınlığa gitmediler, haklarının alınmasında başka yabancı kuruluşların ve kötü niyetlilerin bütün tahriklerine itibar etmeyip, mahkeme kararlarının icrasının devlet tarafından yerine getirilmesini beklediler. Alevi yurttaşlar kadar, Sünni kardeşlerimizin de aynı duyarlılıkla bu haksızlığın giderilmesini beklediklerini ifade etmek istiyorum. Hangi ırktan, hangi inançtan olursa olsun, eğer bir devlet adil bir biçimde icraatta bulunmuyorsa, o devletin adil bir devlet olduğundan bahsedilemez ve iktidarında meşruiyeti sorgulanmaya başlanır.

Türkiye’nin Kovid-19 ile mücadelesinin başarıya ulaşmasını ve AİHM kararlarının da bir an önce hayata geçirilmesini umut etmek istiyorum.”

GÜNDEM, 19 Haziran 2020 12:40