13 yaşında çalışmaya başlayan çıraklık mağduru, sorunlarını İlay Aksoy'a anlattı

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yıllar süren mücadelelerinin ardından istediklerini aldı. EYT düzenlemesiyle hayal kırıklığı yaşayan çırak ve stajyerler ise kapsamın genişletilmesini istiyor.

Çırak ve stajyerler son EYT düzenlemesi sonrası başta sosyal medyada olmak üzere seslerini duyurmaya çalışıyor. Kendilerini mağdur olarak tanımlayan çırak ve stajyerler #StajSkkBaslangıcıOlsun etiketiyle siyasetçilere sesleniyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nda (SGK) çırak ve stajyer kaydı bulunan kişiler EYT düzenlemesinden faydalanmak istiyor. Talepleri, 8 Eylül 1999'dan önce SGK’da çırak ve kaydı bulunanlar yaş şartı aranmadan, sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayarak emekli olmak.

Demokrat Parti Göç ve Sosyal Politikalar Başkanı İlay Aksoy, 1,5 milyon kişiyi ilgilendiren, staj ve çıraklık girişlerinin SGK başlangıcı olarak sayılması için sosyal medyadan desteğini açıkladı ve sahada çırakların sorunlarını dinledi. 

Çırakların neler çektiğini ve neden çıraklık süreçlerinde sigortaları emekliliklerine sayılması gerektiğini 13 yaşında çırak olarak çalışma hayatına başlayan Kuaför Göktan T. ile konuştu. 

13 yaşında çalışmaya başladığını anlatan Gökhan T., 17 senedir aktif olarak çalıştığını ancak 2000-2100 günlük prim ödemesi olduğunu söyledi. Elektrik, cam, ayna gibi tehlikeli bir ortam içinde çalıştığını ancak devletten sağlanan sağlık sigortasının ileriye dönük olarak hiçbir geçerliliği olmadığının altını çizdi. 

“13-16 YAŞLARIM ARASINDA 3 YIL İZİNSİZ GÜNDE EN AZ 15 SAAT ÇALIŞTIM”

Gökhan T., haftanın 6 günü 14-15 saat çalıştıktan sonra izin gününde stajyerlik okuluna gittiğini anlattı, “Stajyerlik okulunda sadece eğitim aldık ama ileride işimize yarayacak bir sistem olmadı” dedi. Meslek hayatının ilk 3 yılında yani 13-16 yaşları arasında hiç izin kullanmadığını aktaran Gökhan T., “İzin kullanmadığım 3 yıl içinde okula gitmem gerektiğinde ya da hastalandığımda bir gün dahi olsa maaşımdan kestiler. Elektrik çarpması yaşadım, defalarca yandım, vücudumda kesikler oldu yani birçok iş kazası yaşadım. İşten ayrıldığımız zaman haklarımızı almayı bi kenara bırakın bizi işten de çıkartsalar bir hak talep edemezdik” şeklinde konuştu.

ARTIK ÇIRAK YETİŞMİYOR

13 yaşında yaşıtları daha oyun oynarken çalışmaya başlayan Gökhan T., yorgunluk ve yıpranmışlık etkisinde olduğunu ve yıllarını boşa sarf etmiş gibi hissettiğini anlattı, “Gelecekle ilgili kaygım var. Yeni nesiller için hayat artık daha da zor. Biz bir şekilde ayakta durduk ama yeni başlayacakların lise zorunluluğu da olduğu için 18 yaşında çalışmaya başlıyorlar. 18 yaşında 2 bin lira çıraklık maaşı alıyorlar devlet ise bin lira civarında bir ödeme yapıyor. 18 yaşında 3-4 bin lirayla geçinmek mümkün değil. Bu yüzden artık çırak yetişmiyor. Gençler garsonluk, amelelik yapayım en azından asgari ücret alayım da yaşamımı geçindireyim diye bakıyorlar. Onların da birçoğu kayıtdışı, SSK girişi yaptırmak işveren insafına kalmış” ifadeleriyle tükenmekte olan çıraklık sistemine dikkat çekti.

KAFAMI ÇEVİRSEM SPREY FIRLATIR YA DA TEKME ATARDI

13 yaşında sektöre girdiğinde şiddete uğradığını anlatan Gökhan T., “O zaman dükkanda soba vardı onun için odun kırıyordum, ustamın çocuğuna bakıyordum, ayakkabısını bile boyadığım oldu. İş başında kafamı çevirsem ustam alttan tekme atardı, insanlık hali aklım bazen dışarda kalırdı saç spreyini kafama fırlatırdı bunlar sadece şimdi aklıma gelen örnekler. Biz çocukluğumuzu çalışarak geçirdik, EYT yasasında stajyer ve çırakların da haklarının verilmesini istiyoruz” şeklinde konuştu.

, 16 Ocak 2023 13:25