Aganta Burina Burinata 74 Yaşında!

KÜLTÜR SANAT, 02 Temmuz 2020 10:16

Aganta Burina Burinata, Türk edebiyatının kilometre taşlarından birisi. Yazıldığı 1946 yılından beri, Ege’nin, Akdeniz’in, rüzgârla dolu yelkenlerin, aşkın, umudun, yaşama sevincinin romanı olmuş.

Aganta Burina Burinata 74 Yaşında!

Eleştirmenlere göre Halikarnas Balıkçısının en güzel eseri, her edebiyat meraklısının mutlaka okuması gereken bir başyapıt Aganta Burina Burinata. Yaşar Kemal’e “Bizden Nobel’e aday düşünülünce, aklıma ilk Halikarnas Balıkçısı geliyor” dedirten, Nazım Hikmet’e “Cevat Şakir, hepimizden büyük şair” yazdıran yetmiş yıllık bir destan.

Roman Bodrum’da yaşayan bir çocuğun deniz tutkusunu anlatır. Her ne kadar babası onu denizden uzak tutmaya çalışsa da, deniz, dalga dalga Mahmut’un içinde büyüyüp onu içine çekmeye başlar. Bodrum kıyılarından denizi seyreden Mahmut’la birlikte Halikarnas Balıkçısı da dile gelir. Palamut Bükü, Rodos, Sömbeki, Fethiye, Girit, Sporad Adaları, Pire Limanı, İda Dağı, Messina, Taormina, Strumbuli Yanardağı, Cenova ve Napoli ipe dizili boncuklar gibi satır satır, sayfa sayfa önünüze dizilir. Akdeniz’in, Ege’nin şiirini yazıyor gibidir Balıkçı, sadece denizi değil toprağı da aynı güzellikte anlatır. Fethi Naci Balıkçı’ya çoğu kez Deniz Şairi dendiğini anımsatıp, onun aslında bir Doğa Şairi olduğunu söyler. Gerçekten de Aganta Burina Burinata, okumaya başladığınız andan itibaren odanızın duvarına, doğanın tomurcuklanıp çiçeğe döndüğü, denizin dalga dalga köpürdüğü, fidanların serpilip geliştiği, eşsiz bir Bodrum tablosu asar. Erkek Fatma’nın, Halil Usta’nın, Kalafat Ahmet’in, Nusret Ağa’nın, Aliş’in, Gâvur Ali’nin öyküsü içinize öylesine işler ki kimi zaman gözleriniz dolar, kimi zaman öfkelenir, kimi zamansa katıla katıla gülersiniz:

Nusret Ağa bir gün denizde gusül abdesti alıyormuş. Bir yandan burnuna su çekip ağzını çalkalıyor, bir yandan da cenabetliğe seslenerek “Çık ya cenabet!” diyerek cenabetliğe sesleniyormuş. Kaya arkasına gizlenen alaycı bir çocuk “Çıkmam” diye bağrışmış, Nusret Ağa da cenabetliğin dile geldiğini sanarak “Sen ister çık, ister çıkma, bu soğuk suda üşüdüm artık, ben çıkıyorum.” demiş.

Aganta Burina Burinata’yı okurken denizcilik terimlerinin arasında kaybolursunuz. Çok güzel bir kayboluştur bu, sözcüklerin anlamlarını öğrenmeye gerek duymaz, sık sık sözlüğe bakıp da Balıkçı’nın şiirini bozmak istemezsiniz:

“Dümenci dümeni orsaalabandaya basar. Maestra yelkeninin rüzgârı boşanır. Yelken gök gürültüsü gibi gürleyerek, yapraklanır. Kaptan, ‘Mola kontra, iss punya!’ emrini verir. Punyaları basar, babafingo burnalarını mola eder, maestra prassiyalarını alesta ederiz. O zaman rüzgâr geminin başından gelmeye başlar. ‘Mola burina grandi, tira mola maestra!’ diye bağrılınca ve biz de söylenenleri yapınca geminin başı rüzgârdan açılmaya koyulur. İşte o zaman burinaları mola, trinket yelkenini tumba ederiz. Bazılarımız prova serenlerini prassiya tokaya alır. Dümenci dümen yekesini ortaya getirir. "Aganta skuta flok!" denince flok skutalarını çeker, kasarız. Artık bütün yelkenler rüzgârla dolmuştur. İşte o zaman, son emir, yani "Aganta burina burinata!" kumandası verilir. Kayık şarıl şarıl rüzgârın gözüne işler.”

Ustası son emri tekrar etmesini söyleyince önce Mahmut, ciğerlerini doldurarak olanca sesiyle, sonra da ustası bir dinamit patlayışı şiddetiyle haykırır: “Aganta burina burinata!” diye…

Aganta Burina Burinata, yelkenini özgürlük rüzgârıyla doldurup, umutlu bir geleceğe açılan tüm güzel insanların çığlığıdır. Doğanın, denizin, hayvanın, insanın tükenmeyen coşkusudur Aganta Burina Burinata. Yaşama sevincidir, umuttur. Açık denizlere sevdadır, aşktır. Ufuktaki belirsiz maviliğe duyulan özlemdir. Güzel insanların haykırışıdır Aganta Burina Burinata.

Kitabı bitirdiğinizde, bir öğrenci yurdunun beş kişilik odasında veya denizden çok uzakta bir dağ köyünde olsanız bile, açık denizlere yelken açan tüm denizciler gibi siz de var gücünüzle bağırın: Aganta Burina Burinata!

Ege’nin derinliklerindeki balıkçılar bile sesinizi duyacak…

KÜLTÜR SANAT, 02 Temmuz 2020 10:16

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Fatih Erbakan, İBB adayını çekmek için 3 şartını açıkladı

Fatih Erbakan, İBB adayını çekmek için 3 şartını açıkladı

Erdoğan: Sıkıntıların farkındayız, Mehmet Şimşek'e itimadımız tam

Erdoğan: Sıkıntıların farkındayız, Mehmet Şimşek'e itimadımız tam

Özgür Özel: Son kez uyarıyorum!

Özgür Özel: Son kez uyarıyorum!

Kılıçdaroğlu'ndan malum pankartlar için açıklama

Kılıçdaroğlu'ndan malum pankartlar için açıklama

Özgür Özel: Bakanların İstanbul'da ne işi var

Özgür Özel: Bakanların İstanbul'da ne işi var

Hrant Dink cinayeti davasında ara karar

Hrant Dink cinayeti davasında ara karar

TFF, tartışma yaratan hakem toplantısının tamamını yayımladı!

TFF, tartışma yaratan hakem toplantısının tamamını yayımladı!

Cübbeli Ahmet hastaneye kaldırıldı

Cübbeli Ahmet hastaneye kaldırıldı

Sancaktepe’de CHP aleyhine sahte bildiri ve gazete dağıtıldı

Sancaktepe’de CHP aleyhine sahte bildiri ve gazete dağıtıldı

Defne ve Samandağ'da solun zaferi yakın

Defne ve Samandağ'da solun zaferi yakın

Gökhan Yüksel’den İstanbul Ahbaz Kültür Derneği’ne ziyaret

Gökhan Yüksel’den İstanbul Ahbaz Kültür Derneği’ne ziyaret

Cem Vakfı'nda nöbet değişimi yapıldı

Cem Vakfı'nda nöbet değişimi yapıldı

Erkan Baş:  Solcuların birbiriyle tartışması dünyanın en gereksiz işi

Erkan Baş: Solcuların birbiriyle tartışması dünyanın en gereksiz işi

Kadir İnanır hastaneye kaldırıldı

Kadir İnanır hastaneye kaldırıldı

Moskova saldırısında Türkiye bağlantısı

Moskova saldırısında Türkiye bağlantısı

AKP'ye oy veren emekliden Erdoğan'a: Ben senin için arkadaşlarımla kötü oldum

AKP'ye oy veren emekliden Erdoğan'a: Ben senin için arkadaşlarımla kötü oldum

Moskova'da IŞİD saldırısı: Ölü sayısı artıyor, 11 kişi tutuklandı

Moskova'da IŞİD saldırısı: Ölü sayısı artıyor, 11 kişi tutuklandı

Fenerbahçe, Trabzon'da yaşananları FIFA'ya götürüyor

Fenerbahçe, Trabzon'da yaşananları FIFA'ya götürüyor

MHRS randevularına düzenleme geliyor

MHRS randevularına düzenleme geliyor

Turgut Altınok'un ablası eksik tapuları da paylaştı: Fazlası da var

Turgut Altınok'un ablası eksik tapuları da paylaştı: Fazlası da var

Özgür Özel'den 'para sayma' görüntüsü açıklaması: Tayyip Bey soruşturma seçime kadar bitmesin istiyor

Özgür Özel'den 'para sayma' görüntüsü açıklaması: Tayyip Bey soruşturma seçime kadar bitmesin istiyor

Bahar Öztan hayatını kaybetti

Bahar Öztan hayatını kaybetti

Özgür Özel, Deniz Zeyrek'le canlı yayında tartıştı

Özgür Özel, Deniz Zeyrek'le canlı yayında tartıştı

İngiltere'de bir kadın, 6.3 milyar dolarlık Bitcoin akladı

İngiltere'de bir kadın, 6.3 milyar dolarlık Bitcoin akladı

Kedi Eros davasında gerekçeli karar açıklandı

Kedi Eros davasında gerekçeli karar açıklandı

Erdoğan'ın memleketinde CHP'li başkan adayının afişleri yırtıldı

Erdoğan'ın memleketinde CHP'li başkan adayının afişleri yırtıldı

Pınar Damar cinayeti davasında karar çıktı!

Pınar Damar cinayeti davasında karar çıktı!

Merkez Bankası yine faiz artırdı!

Merkez Bankası yine faiz artırdı!

AYM'nin yeni başkanı belli oldu

AYM'nin yeni başkanı belli oldu

Büyükekşi:  İki kulübümüze de geçmiş olsun

Büyükekşi: İki kulübümüze de geçmiş olsun

Kiralardan şikayet eden Hafize Gaye Erkan, Boğaz'da tatil yapıyor

Kiralardan şikayet eden Hafize Gaye Erkan, Boğaz'da tatil yapıyor

ORC'den İstanbul'un 5 ilçesi için anket

ORC'den İstanbul'un 5 ilçesi için anket

TFF'den istifa haberi geldi

TFF'den istifa haberi geldi

Murat Kurum, "İmamoğlu ile yayına çıkar mısınız" sorusunu yanıtladı

Murat Kurum, "İmamoğlu ile yayına çıkar mısınız" sorusunu yanıtladı

MAK Araştırma Ankara, İzmir ve Hatay’daki anketlerdeki son sonuçları aktardı

MAK Araştırma Ankara, İzmir ve Hatay’daki anketlerdeki son sonuçları aktardı

Kız öğrenciler Kartal’da çok şanslı

Kız öğrenciler Kartal’da çok şanslı

Özgür Özel: Erkan Baş'a Gökhan Zan'ın doğru aday olmayacağını dostane söyledim

Özgür Özel: Erkan Baş'a Gökhan Zan'ın doğru aday olmayacağını dostane söyledim

Ersen Martin hayatını kaybetti

Ersen Martin hayatını kaybetti

Kılıçdaroğlu'ndan Sinan Ateş’in ailesine taziye ziyareti

Kılıçdaroğlu'ndan Sinan Ateş’in ailesine taziye ziyareti

Erdoğan'dan bayram tatili açıklaması

Erdoğan'dan bayram tatili açıklaması