İletişim uzmanı ve gazeteci Derya Kap, “erkeklik üzerine düşünen ve henüz düşünmemiş olan tüm erkek izleyicilere özel” 4 videodan oluşan bir seri hazırladı. Videolar medya, siyaset, iş dünyası ve ilişkilerde “neden hala erkekler egemen?” ve “neden erkekler de bu sistemden zarar görüyor? ” sorularına erkeklerle birlikte yanıt arıyor. Videoların özgün yönü, “niş” bir konuda, röportajların ağırlıkla erkeklerle yapılması ve erkeklere “gelin erkekliği konuşalım ve birlikte düşünelim!” çağrısında bulunması.   

Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında desteklenen ve Erkek Medya, Erkek Siyaset, Erkek İş Dünyası ve İlişkide Erkek bölümlerinden oluşan videolar, 32 kişi ile yapılan röportajlardan oluşuyor. Her röportaj, “erkeklik” ve “toplumsal cinsiyet” kavramlarını deneyim ve içgörülerini paylaşıyor.

NewsLab Turkey desteğiyle 2023’te yayınlanan Türkiye’de Erkeklik’ler serisinin devamı olan ve Sivil Düşün tarafından desteklenen 4 videoda “neden erkekler her alanda olduğu gibi medya, siyaset, iş dünyası ve ilişkilerde de egemen?” ve “neden bu erkekler için sorun olsun?” sorusuna yalın ve kapsayıcı bir dille yanıt aranıyor. 

Toplumsal cinsiyet eşitliği kavramının çoğunlukla kadın ve LGBTİ+’ların gündeminden olmasından hareket eden videolar, konuya duyarlı sınırlı sayıdaki erkeklerin sözüne yer veriyor: erkeklik ve cinsiyet eşitsizliğine dair medya, iş dünyası, siyaset ve ilişkilerdeki yansımalarını irdeliyor.

 

4 videodan oluşan seriye aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz:

Erkek Medya

Erkek Siyaset

Erkek İş Dünyası

İlişkide Erkek

Neden Medya Hala Erkek?

“Gazetecilik dünyanın en iyi mesleğidir, tabii adam gibi yapılırsa…”

Medyanın duayenlerinden Metin Toker’e ait olan bu söz hem “gazetecilik erkek mesleği midir?” sorusunun kaynağı hem de medyanın cinsiyetçi dilinin bir yansıması.

Erkek Medya adlı videodan birkaç cümle :

• “Bir kadın gazeteci (olarak) sen rakı masalarının parçası değilsen, belki senden daha düşük liyakatli bir erkek gazeteci işe alınabiliyor.” (Candan Yıldız )
• “Çalışma düzenindeki bu eril iktidar, kırılamamış ve hatta kurumsallaşmış.” (Barış Avşar)
• “Gazetecilik erkeklerin egemen olduğu bir meslek. Alternatif medya da aslında çok erkek.” (Süleyman İrvan) 
• Medya, kullandığı dil böyle çalışanlar açısından erkek; egemenlik anlamında erkek egemen bir sektördür. (Faruk Eren)
• “Kadınlar çalışıyor, erkekler yönetiyor medyayı. Cinsiyet mücadelesi, eşitlik mücadelesi bu ülkede ne kadar yükselirse bu medyaya da yansıyor.” ( Evrim Kepenek)
• Bir kadın başarılıysa mutlaka onunla ilgili yakışıksız şehir efsanelerini üretilir. ( Atakan Sönmez)
• “Bu mesleğin de bir cinsiyeti var. Bu eşitlik hali sağlanıncaya kadar da olacak.” (Dicle Müftüoğlu)
• “Hem meslektaşlarım tarafından hem patronlar hem de haber kaynakları tarafından tacize uğradım.” (Fatoş Sarıkaya)
• “Eşitliğin sağlanması konusunda ileriye gittik. Fakat ‘biz de buna uygun davranalım’ değil, ‘aman bir çam devirip de başımıza iş açmayalım’ dikkati o!” (Barış Avşar)
• “Kadın arkadaşlarımızın bizi ciddi anlamda dönüştürdüğünü düşünüyorum.” (Mustafa Kömüş )
• “Özellikle genç kuşak kadın gazeteciler bu konuda asla geri adım atmıyorlar, takır takır haklarını savunuyorlar.” ( Candan Yıldız)
• “Genç kadınlar açısından özellikle itiraz etmenin bir şeyleri eleştirmenin daha fazla olduğunu görüyorum.” (Sarya Toprak)
• “Bir kadın muhabiri olarak hala ümidim var, sadece zaman lazım diyorum.” (Sinem Nazlı Demir)
• “Bunların üzerimizde yarattığı bir baskı var. Bu meseleye daha orta bir yerden yaklaşabilmenin yolunu bulmamız gerekiyor. ” (Burak Ütücü) 
   

Neden “İlişkilerde Erkeklik Sorun”?

İlişkilerde Erkek videosunda, erkek olmanın ilişkiler üzerinde yarattığı sorunlar ele alınıyor. Türkiye’de çoğunlukla erkeklik, erkekler için bir sorun olarak görülmüyor ; ilişkilerde yarattığı sorunlar da bu nedenle göz ardı ediliyor.  Erkekler, erkekliğin kendilerine açtığı ayrıcalıklı alandan vazgeçmek istemiyor.

 

Videodan birkaç cümle: 

 

• “Erkekte bir yetmezlik var ! Performans anksiyetesi genelde erkek için tanımlanmıştır. Çünkü bütün öykü performans üzerine…”  (Dr. Kerem Dündar )
• 
  “Maço olarak başladığım erkeklik kariyerimde bad boy ve ıssız adam olarak devam ettim ve kendimi şu an centilmen olarak sonlandırdım.” ( Özgür Uysal)
• “Çok duyarız bazı erkeklerden: ‘ben aslında çok eşliyim.’ Ya sen bir tane ilişkiyi sürdüremiyorsun. Çok tanesini nasıl sürdüreceksin?” (Hazal Sipahi)
• “ Gönlün varsa bir ilişkiyi sürdürmek o kadar da zor değil. Bugün pek gönüllü değil insanlar buna, o yüzden de çabuk çabuk bitiriyorlar ilişkileri.” (Emre Aluç)
• “Milliyetçi, İslamcı, solcu erkeği de görme şansım oldu ; refleksler hiç değişmiyor. Erkeklik üzerinde birleşiyor. Ve bu, imtiyazı sürdürmekte ısrarcı olmaları…”  (Zeynep Duygu Ağbayır)
• “Ben seninle birlikteyim 10 tane daha ihtimalim var. Bugünün ihtiyacı başka bir ilişki modeli olabilir. Belki de insanlar birbirine daha kalıcı sözler vermeyecek.” (Kerem Dündar)
• “Sen oğluş, paşam, bilmem ne olarak büyütülmüş olabilirsin. Ama eşitleneceksin.”( Hazal Sipahi)
• “Karşı tarafta açtığımız deliyi fiziksel olarak görebilsek bu kadar rahat insanları mutsuz etmezdik. Duygularını bu kadar deliklendirmezdik.” ( Emre Aluç)

 

Neden İş Dünyası Hala Erkek ?

Erkek İş Dünyası adlı videoda, iş hayatını hala erkeklerin baskın olarak şekillendirmesi ve bunun yarattığı sorunlara dair birkaç cümle :

• “Mevcut düzen, erkeklerin ciddi anlamda avantajına. Ben bu avantajdan niye vazgeçeyim? Bu göründüğünden daha zor bir konu.” (Serhan Ok)
  “İş dünyası erkek! Siz kadın olarak var olmak istiyorsanız, uyumlanmak zorundasınız. Eleştirdiğimiz bir cinsiyet değil, o sistem.” (Selen Okay Akçalı)
• “Erkekler gerçekten eşitlik için mücadele etmek istiyor mu? Eğitimli erkekler bile eşitlik konusunda, samimiyet konusuna henüz gelmiş değiller. Erkeklerin konuşmama hali!  Eşitlik yolundaki en önemli engel bu!” (Münteha Adalı) 
• “Kadınların en değerli nitelikleri empati kurabilmesi, çoklu düşünme stratejileri, olaylara farklı perspektiflerden bakabilme yetenekleri.  Bunlar erkeklerde mevcut değil.” (Koray Bilici)
• “İş hayatında eşitlik ve çeşitlilik şunları sağlar: daha kısa sürede işi bitirmek, daha kaliteli karar vermek, hata payının azalması, risklerin daha iyi önlenmesi.” (Müjde Çetin)
• “Önüme 10 tane CV geliyor : 9'u erkek, birisi kadın. Türkiye'de 170 tane halka açık şirketin yönetim kurulunda hiç kadın yönetim kurulu üyesi yok!” (Murat Yeşildere)
• “Gerçekten toplumsal cinsiyet eşitliği istiyorsak, kişileri birey olarak, cinsiyetsiz bir noktada, yetkinlik bazında algılamayı öğrenmemiz gerekiyor.” (Ali Mert Karaköy )
• “E nasıl olmasın ki ekonomik kriz? Siz sahip olduğunuz kaynakların yarısını kullanmıyorsunuz.” (Murat Yeşildere)
   

Neden Hala “Siyaset Erkek” ?

Erkek Siyaset adlı videoda politikanın erkeklerin egemenliğinde olması ve yarattığı handikaplara dair tespitler yer alıyor:

• “Siyasetin doğası güç mücadelesini ihtiva ettiği için,  sanki siyaset erkeklerin yapacağı bir iş olarak tanımlanıyor.” ( Prof. Dr. Burak Bilgehan Özpek) 
  “Siyasetin doğası çok kirli ve bu kirliliği en çok inşa eden erkekler oluyor.” (Ayşe Kaşıkırık)
• “Siyasette kimin dirseklendiğini, kimin dışarıda kaldığını erkekler kendi aralarında birbirlerine dirsek atarak, kazık atarak, kovalayarak belirliyorlar. Ve bu süreç hiç demokratik değil.  (Dr. Ali Açıkgöz)
• “Erkek adaylar kendi faaliyetlerini yürütürlerken çevrelerinde nadiren kadın danışmanlar bulunduruyorlar. Bu nedenle, sadece erkeklerle ilgili çalışmak istemeseler ve kadınlara dair politika üretmek isteseler de genellikle yanlış şeyler üretiyorlar.”  ( Tarık Beyhan)
• “ Erkekler aç, her türlü aç! Erkekler siyasetin farklı kademelerinde, bu isterse işe yerleştirme olsun, ister ihale verme olsun, ister sosyal yardımların dağıtılması olsun. kadınlardan faydalanmaya çalışıyorlar. Farklı amaçlarla istismar ediyorlar. ( Ayşe Kaşıkırık)
• “Siyasette bir yere bir erkek çok daha kolay gelebiliyor ama bir kadının oraya gelmesi gerçekten çok emek istiyor. Eşine ‘muhtar olursan seni boşarım’ diyen erkekler gördüm.” (Çiğdem Özkan)

Derya Kap Hakkında

Kariyerine ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde araştırma görevlisi olarak başladı. Ardından Avrupa Birliği uzmanı ve uzlaştırmacı olarak görev aldı. Sivil alanda iletişim-proje ve insan hakları izleme uzmanı olmasının yanı sıra, serbest gazeteci olarak çalışmaya devam ediyor. 

Linkedin Linktree    İnstagram  Twitter