Tüm vatandaşların kişisel sağlık bilgilerinin tutulduğu e-Nabız sisteminin fikri mülkiyet hakları nedeniyle açılan dava Sağlık Bakanlığı’nı karıştırdı. Sağlık Bakanı Yardımcısı Sabahattin Aydın’ın eşi tarafından kurulan ve e-Nabız sistemini ilk tasarlayan şirket olan Bilbest isimli firma, Tiga isimli şirket ile Sağlık Bakanlığı aleyhinde dava açtı. Dava, Tiga adlı firmanın e-Nabız uygulamasını Katar’a “kendi mülkiyetindeymiş” gibi satması nedeniyle açıldı. Firmanın diğer Sağlık Bakanı Yardımcısı Şuayip Birinci’ye yakın olduğu da öne sürüldü. Sağlık Bakanlığı, mahkemeye gönderdiği dilekçede, 2017’de uygulama yazılımının sil baştan oluşturulduğunu, bunun da Bakan Yardımcısı Birinci’nin liderliğinde tasarlandığını öne sürdü. Ancak bu aşamada Birinci, danışmanlık aldığı kişinin, Tiga aleyhine sosyal medyadan mesaj paylaşmasıyla şoke oldu. Danışmanın işine son verildi. Birinci daha sonra, Sağlık Bakanlığı’nın avukatları aracılığıyla kendi danışmanları ve Sabahattin Aydın’ın eşinin kurduğu Bilbest hakkında “ihaleye fesat ve rüşvet” iddiasıyla suç duyurusunda bulundu. Savcılık da e-Nabız’ın usulsüz biçimde satıldığını öne süren Bilbest yöneticileri ve Birinci’nin işine son verdiği danışmanı dahil yedi kişi hakkında “ihaleye fesat ve rüşvet” davası açtı.

Hukuk davası kriz çıkardı

 T24'ten Asuman Aranca'nın haberine göre, e-Nabız’ın fikri mülkiyet hakları, Sağlık Bakan Yardımcısı Sabahattin Aydın’ın eşi tarafından kurulan ve bir dönem oğlunun da ortak olduğu, sonradan el değiştiren Bilbest firması ile Sağlık Bakanlığı ve Bakan yardımcısı Şuayip Birinci’yi karşı karşıya getirdi. Kriz, Bilbest’in, Birinci’ye yakın olduğu iddia edilen Tiga isimli firma ile Bakanlık aleyhine dava açmasıyla çıktı.

e-Nabız nasıl davalık oldu?

Sağlık Bakanlığı’ndan aldığı milyonlarca liralık ihalelerle gündeme gelen ve e-Nabız uygulamasının ilk kodlamalarını yazan Bilbest firması, uygulamanın bakım, onarım ve güncelleme işlerini yapan Tiga Bilgi Teknolojileri isimli şirketin e-Nabız’ı yurtdışına satarak fikri mülkiyet haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle hukuk davası açtı. İstanbul Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesinde açılan davanın dilekçesinde Tiga’nın yanı sıra Sağlık Bakanlığı da davalı olarak gösterildi. Dilekçede, e-Nabız uygulamasını oluşturan iki temel alt yapı sistemine ait kodlamaların Bilbest tarafından yazıldığı, kullanım hakkının Sağlık Bakanlığı’na devredildiği ancak ticari mülkiyetinin Bilbest’te bulunduğu öne sürüldü. Buna karşın Tiga firmasının uygulamanın bakım onarım çalışmaları sırasında elde ettiği kodlama verilerini kullanarak e-Nabız’ı ticari bir ürüne dönüştürdüğü ve kendi mülkiyetindeymiş gibi yurtdışına ihraç ettiği anlatılan dilekçede, Tiga’nın bu ticaretten sağladığı kazancın mahkemece tespit edilerek Bilbest’e ödenmesi talep edildi.

“Birinci liderlik etti, sil baştan yazıldı”

Açılan davaya cevap veren Tiga firması, Bilbest’in yaptığı e-Nabız uygulamasının ihtiyaçlara cevap vermemesi nedeniyle Sağlık Bakanlığı ile alınan karar doğrultusunda kendileri tarafından “sil baştan” yazıldığını iddia etti. Bakanlık da davaya gönderdiği cevapta, e-Nabız’ın 2017 yılından sonra sıfırdan üretilerek yapıldığını ve fikri mülkiyetinin kendilerinde olduğunu öne sürdü. Cevap dilekçesinde, “e-Nabız’ın yapılmasında Bakan Yardımcısı Şuayip Birinci’nin liderlik ettiği, teorik ve pratik destek verdiği, bizzat yapmak ve yürütmek şeklinde emeği olduğu” öne sürüldü. Bakanlık ayrıca “Tiga’nın, Türksat’ın altında resmi alt yüklenici olarak e-Nabız’ın kaynak kodlarının yeniden yazılması dahil, yazılım geliştirme konusunda hizmet verdiğini” belirterek, Tiga’dan yana tavır koyarken, mahkemeden de davanın gizli yürütülmesi talebinde bulundu.

 "Pratisyen hekim Birinci!"

 Bilbest’in, Bakanlığın bu cevabına verdiği yanıt ise krizin büyüklüğünü gözler önüne serdi. Yazıda, Tiga ve Sağlık Bakanlığı arasında “ihtiyari dava arkadaşlığı” bulunduğu ifade edilerek, “Bakan Yardımcısı Birinci hakkındaki övgülere neden yer verildiğinin anlaşılamadığı” kaydedildi. Birinci’ye yönelik övgüler “Davalı Sağlık Bakanlığı herhangi bir bilişim eğitimi veya belgesi olmayan bir pratisyen hekimin (Dr. Şuayip Birinci) sayısız büyük bilişim projesini tasarladığına, liderlik ettiğine ve adım adım tarif edebileceğine inanarak bir cevap dilekçesi sunmuş ve eserin fikri mülkiyet haklarının kendisine ait olduğunu ileri sürmüştür!” sözleriyle eleştirildi. Bilbest ayrıca, “Bakanlığın, kendisinde olduğunu iddia ettiği fikri mülkiyet haklarının, e-Nabız ile hiçbir ilgisi bulunmayan Tiga tarafından ticari ürün haline getirilerek satılmasına karşın sessiz kalmasının” da mahkeme tarafından dikkate alınmasını istedi.

 İki Bakan yardımcısının yakın olduğu iddia edilen şirketler ile Bakanlığın da taraf olduğu fikri mülkiyet davası, bir başka krizin kapısını araladı.

Tiga’nın sahibi, Birinci ile hemşehri

  Tiga firmasının sahibi de oldukça dikkat çekici bir isim. Firma sahibi Adem Ali Yılmaz, AKP’nin eski Gençlik Kolları Arge ve Eğitim Başkanı. Aynı zamanda Birinci’nin Rize’den hemşehrisi. Yılmaz’ın şirketi, e-Nabız’ın bakım onarım ve güncelleme işleri ihalesini Türksat’ın altında resmi alt yüklenici sıfatıyla aldı. Bir diğer dikkat çekici nokta ise, Yılmaz ile yakın ilişkileri olduğu öne sürülen Birinci’nin aynı zamanda Türksat Yönetim Kurulu üyesi olması… Birinci, Türksat Yönetim Kurulu üyeliği nedeniyle çift maaş aldığına yönelik haberler için erişim yasağı talebinde bulunmuş, talep kabul görmüştü.

CHP’li Emir: İhaleler Aydın ailesine gidiyor

 Bakan Yardımcısı Birinci ile karşı karşıya gelen Bilbest firmasının Sağlık Bakanlığından aldığı ihaleler gündemi uzun süre meşgul etti. CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, 2020 yılında yaptığı açıklamasında, Bilbest’in Bakan Yardımcısı Sabahattin Aydın’ın eşi tarafından kurulduğunu ve Sağlık Bakanlığından milyonlarca liralık ihaleler aldığını belirtmiş, firmaya son 5 yılda 19 ayrı ihaleyle 5 milyon 128 bin TL'lik iş verildiğini vurgulamıştı. Emir şunları söylemişti: “Sağlık Bakan Yardımcısı'nın eşi ve oğlunun ortağı olduğu firma, ballı ihaleler alıyor. Firmadaki pay devirleri de şüpheli. Sibel Aydın 2002'de firmayı kuruyor ve eşi müsteşar yardımcısı olunca hisseleri Yunus Şengül'e devrediyor. Daha sonra hisseler, Şengül, Mehmet Zahid Ercan ve Muhterem Ercan arasında el değiştiriyor. Aydın'ın bakanlıkta görevi sona erince bu kez hisseleri 2011'de oğlu devralıyor. Aydın, tekrar bakanlıkta göreve gelince hisseler 11 Aralık 2020'de Mehmet Zahid Ercan'a devrediliyor. Aydın ne zaman bakanlıkta görev alsa, şirket hisseleri, hülle yolu ile başkalarına devrediliyor ancak, şirket Aydın ailesinin.